مزیت اگزوزوم‌ها در درمان بیماری‌ها و پردازش‌های بیولوژی و پاتولوژی

 محمد حسین متالهی طی سخنانی در حاشیه «نخستین سمپوزیوم سیاست‌گذاری در حوزه اگزوزوم» که به همت ستاد توسعه زیست فناوری در محل صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری زیست فناوری برگزار شد، با بیان اینکه اگزوزوم‌ها، وزیکول‌های خارج سلولی هستند که محتویات آنها شامل پروتئین‌ها، لیپیدها، RNA و RNAهای کوچک است، تصریح کرد: اگزوزوم‌ها در انواعی از پردازش‌های بیولوژی و پاتولوژی نقش حیاتی دارند و بسته به اینکه از چه سلول‌هایی منشأ می‌گیرند، دارای ترکیبات مختلف هستند؛ بنابراین، بیان ژن‌های متفاوتی را تنظیم می‌کنند.

وی ادامه داد: اگزوزوم‌ها در تنظیم پردازش‌های مهم زیستی مانند پاسخ ایمنی و التهاب، بارداری، تعمیم بافت، انعقاد خونی و رگزایی نقش دارند. همچنین در پردازش‌های پاتولوژی مانند اختلالات عصبی، سرطان، بیماری‌های عفونی، قلبی-عروقی و غیره نیز دخالت دارند.

به گفته متالهی، اگزوزوم‌ها در چند دهه اخیر برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند. برای مثال از اگزوزوم‌ها به‌عنوان بیومارکری برای تشخیص بیماری‌ها، ژن درمانی، ارائه آنتی‌ژن برای فعال کردن سیستم ایمنی (واکسن)، وکتوری برای انتقال دارو و دیگر ترکیبات مختلف زیستی استفاده می‌شود.

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری، هدف از برگزاری سمپوزیوم سیاست‌گذاری در حوزه اگزوزوم را بررسی عملکردهای زیستی اگزوزوم و مزیت‌های مختلف آن برای درمان بیماری‌ها و جنبه‌های کاربردی آن عنوان کرد و افزود: با توجه به عملکردهای مختلف اگزوزوم‌ها در پردازش‌های بیولوژی و پاتولوژی، این وزیکول‌های کوچک غشایی توجه گسترده‌ای را در دهه اخیر به خود معطوف کرده‌اند.

دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری ادامه داد: اگزوزوم‌ها، دید درمانی جدیدی برای انتقال مولکول‌های زیستی و داروها ایجاد کرده‌اند و می‌توان به وسیله آن ترکیبات مختلفی مانند پروتئین، لیپید، نوکلئیک اسیدها و داروها را انتقال داد. یکی از مزایای بسیار جالب اگزوزم‌ها که باعث شده بیشتر مورد توجه قرار بگیرند، این است که می‌توان آنها را مهندسی کرد و ترکیبات مختلف را در داخل آنها قرار داد و همچنین اختصاصیت آنها را با انتقال گیرنده‌های اختصاصی اگزوزومی بالا برد.

وی در پایان با ابراز امیدواری نسبت به این که در آینده نه چندان دور از اگزوزوم‌ها، داروهای مختلفی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به خصوص سرطان تکوین پیدا کند، خاطرنشان کرد: سمپوزیوم سیاست گذاری در حوزه اگزوزوم با سه محور کلی «کاربرد اگزوزوم‌ها در تشخیص»، «کاربرد اگزوزوم‌ها در مطالعات کلینیکال و پری کلینیکیال» و «درمان‌های اگزوزومی، نویدی جدید در پزشکی بازساختی» با حضور 20 متخصص از دانشگاه‌های مطرح کشور با هدف سیاست گذاری در این حوزه و بررسی چالش‌ها و فرصت‌ها برگزار شد.