آیا میتوان از هر شارژری برای شارژ گوشی استفاده کرد؟
زوميت/ گاهي لازم است تلفن خود را شارژ کنيد؛ اما شارژر به همراه نداريد؛ بنابر اين سؤالي مطرح ميشود که آيا ميتوان هر شارژري را به تلفن متصل کرد؟ پاسخ کوتاه به اين سؤال، تقريبا بله است؛ اما پاسخي طولاني شامل توضيحاتي بيشتر دارد.
با پيشرفت روزافزون فناوري و وسيعتر شدن طيف دستگاههاي هوشمندي که از آنها استفاده ميکنيم، تعداد گجتهاي مجهز به باتري که در هر خانه وجود دارد، هر روز بيشتر ميشود. طبيعي است که هر کدام از اين دستگاهها با شارژر متفاوت مخصوص بهخود عرضه شوند. اين موضوع درکنار وجود شارژرهاي مربوط به دستگاههاي قديمي، باعث ميشود در هر خانه تعداد زيادي شارژر وجود داشته باشد که معمولا از آنها براي شارژ کردن هر دستگاهي استفاده ميشود.
درواقع اين موضوع بسيار مهم است که از کدام شارژر براي تلفن خود استفاده کنيد. بسياري از ما بارها از دوستاني که اهل تکنولوژي هستند يا فروشندگان دستگاههاي هوشمند، شنيدهايم که بهتر است براي شارژ کردن گوشي از شارژر مخصوص آن استفاده کنيم. بااينحال اين جمله براي اغلب ما تنها در حد يک توصيهي ساده باقي ميماند و خيلي از ما آن را جدي نميگيريم. بسياري از ما فقط به صرف اينکه شارژي قابليت شارژ کردن گوشي ما را دارد و بهاصطلاح «به آن ميخورد»، از شارژهاي مختلف براي زنده و روشن نگه داشتن تلفن همراه خود استفاده ميکنيم؛ اما درواقع دليل تأکيد بر استفادهي شارژر مخصوص خود گوشي اين است که هماهنگي ولتاژ و آمپر شارژر و گوشي رعايت شود.
ولتاژ، آمپراژ و ظرفيت باتري
اين دو مؤلفهي مهم يعني ولتاژ و آمپر در گوشيهاي مختلف با هم تفاوت دارند. معمولا مقادير ولتاژ خروجي و حداکثر مقدار آمپر ورودي روي باتريها نوشته ميشود. آمپر ورودي تعيينکنندهي حداکثر ميزان جريان الکتريسيتهاي است که شارژر ميتواند از خود عبور دهد. اين مقدار بسيار مهم است و با واحد استاندارد اندازهگيري جريان الکتريسيته يعني ميليآمپر سنجيده ميشود. معمولا در باتريها اين مقدار از ۵۰۰ ميليآمپر تا ۲ آمپر تغيير ميکند. «جريان الکتريکي» با واحد آمپر (A) و «ظرفيت انرژي ذخيرهشده در باتري» را که با واحد ميليآمپر ساعت (mAh) اندازهگيري ميشود، نبايد با يکديگر اشتباه گرفت.
البته بايد توجه داشت که ميليآمپر ساعت خود بهتنهايي واحد دقيقي براي اندازهگيري ميزان ظرفيت ذخيرهي انرژي در باتري نيست و بايد به ولتاژ آن نيز توجه کرد. براي مثال، يک گوشي يا پاوربانک با ظرفيت ۵۰۰۰ ميليآمپر ساعت و ولتاژ ۲ ولت، ظرفيت کمتري براي ذخيرهي انرژي نسبت به گوشي يا پاوربانک ۵۰۰۰ ميليآمپر ساعتي و ولتاژ ۳ ولت دارد. همچنين ميتوانيد با استفاده از فرمول Wh = mAh × V / 1000 (وات ساعت = ميليآمپر ساعت ضرب در ولت تقسيم بر ۱۰۰۰) به واحد دقيقتر وات-ساعت (Wh) براي مقايسهي ظرفيت باتريها برسيد.
نبايد جريان الکتريکي با واحد آمپر (A) و ظرفيت باتري با واحد ميليآمپر ساعت (mAh) را با يکديگر اشتباه گرفت
بهطور کلي هرچه عدد آمپر بيشتر باشد، به همان نسبت در يک زمان معين جريان بيشتري به باتري ميرسد. اما بسياري فکر ميکنند اين بدين معنا است که هرچه عدد آمپر بزرگتر باشد، آن شارژر قويتر است و براي شارژ کردن باتري انواع گوشي ميتوان از آن استفاده کرد؛ در صورتي که اين طرز فکر اشتباه است. براي مثال اگر گوشي شما براي استفاده به همراه شارژر ۲ آمپري طراحي شده است، آن را به همان شارژر ۲ آمپري متصل کنيد، اما هرگز از شارژر ۲ آمپري براي باتري با توانايي تحمل حداکثر جريان ۱ آمپر استفاده نکنيد. اين کار باعث ميشود باتري گوشي يا دستگاه هوشمند شما متحمل آسيب جدي شود و توانايي خود را براي نگهداري شارژ از دست بدهد و اصطلاحا زود خالي شود.
استفاده از شارژر با آمپر پايينتر آسيبي به گوشي شما نميرساند؛ فقط براي شارژ شدن کامل زمان زيادي از شما ميگيرد. اما شارژرهايي با آمپر بالا به باتري گوشي شما آسيب بسيار زيادي ميرسانند و استفاده از آنها بهطور جدي توصيه نميشود. بسياري از ميليونها تلفني که خاموش ميشوند و کاربر ديگر نميتواند آنها را روشن کند، از شارژر با آمپر بالاتر يا شارژر غير اصلي استفاده کردهاند.
متداولترين مشخصاتي که روي شارژر مشاهده خواهيد کرد، وات (W) است. اين مقدار حاصل ضرب ولتاژ در آمپراژ شارژر و بهمعناي اين است که چه مقدار شارژ ميتواند يکباره به سمت تلفن شما منتقل شود. معمولا ارزش وات شارژر تبلتها و لپتاپها بالاتر است؛ زيرا باتريهاي بزرگتري براي پر کردن دارند. پس جاي تعجب ندارد که شارژر تلفن شما براي لپتاپتان قابل استفاده نيست.
اينکه تلفن شما با چه سرعتي از شارژ صفر به شارژ کامل برسد، هم به واتي که از شارژر شما ميآيد و هم به حداکثر واتي که تلفن شما ميتواند دريافت کند بستگي دارد. اين مقدار براي هر تلفني متفاوت است و با يک جستجوي ساده و سريع در اينترنت، ظرفيت شارژ گوشي همراه خود را متوجه ميشويد. بهعنوان مثال آيفون ۱۲ جديد ميتواند تا ۲۰ وات را تحمل کند. بنابراين اگر شارژر رسمي ۲۰ وات را از اپل بخريد، آيفون ۱۲ شما تقريبا چهار برابر سريعتر از شارژر رسمي ۵ وات اپل شارژ ميشود.
اگر ميخواهيد سريعترين شارژر باتري را براي تلفن خود داشته باشيد، به شارژري نياز داريد که به همان اندازه وات تأمين کند که تلفن شما از پس آن برميآيد. در اغلب اوقات (اما نه هميشه)، شارژر داخل جعبهي گوشي شما، با تلفن شما متناسب است.
برخي از شارژرها ميتوانند نوع دستگاه متصلشده را تشخيص دهند و باتوجهبه آن، ميزان ولتاژ و جريان خروجي را تنظيم کنند. براي مثال، شارژرهاي انکر از تکنولوژي خاصي با نام Power IQ استفاده ميکنند که ميتواند بسته به نوع دستگاه، ولتاژ، جريان و درنتيجه توان متفاوتي دراختيار هر دستگاه قرار دهد.
در بيشتر گوشيهاي هوشمند علاوه بر قابليت اتصال به آداپتور، امکان شارژ شدن با استفاده از پورت USB ساير دستگاهها نيز فراهم شده است. اما استفاده از شارژر و پريز برق باعث شارژ شدن سريعتر گوشي ميشود؛ زيرا جرياني که آداپتور ميتواند منتقل کند، معمولا بيشتر از دو برابر جرياني است که از پورت USB اغلب دستگاهها مانند لپتاپ به دست ميآيد و اين مقدار تفاوت چشمگيري در سرعت شارژ شدن گوشي ايجاد ميکند.
شارژ سريع
استفاده از شارژر با آمپر پايينتر آسيبي به گوشي شما نميرساند؛ فقط براي شارژ شدن کامل زمان زيادي از شما ميگيرد
گوشيهاي امروزه از تکنولوژي شارژ سريع (Fast Charging) استفاده ميکنند. اين تکنولوژي همانطور که از نامش پيدا است، براي سريعتر کردن عمل شارژ باتري گوشي ايجاد شده. «شارژ سريع» تکنيکي است که توليدکنندگان از طرق مختلف از آن استفاده ميکنند و معمولا استانداردهاي آن از مارکهاي مختلف فراتر نميرود.
بهطور خلاصه، شارژ سريع با ارسال ولتاژ و توان بيشتر، گوشي يا درواقع باتري را در زمان کمتري شارژ ميکند. باتوجهبه امکانات بيشتري که در گوشيهاي امروزي قرار داده شده است، ظرفيت باتري آنها نيز زياده شده تا بتوانيم ساعات بيشتري از آنها استفاده کنيم. اما همين افزايش حجم، به زمان بيشتري براي شارژ شدن نياز دارد. فست شارژ يا شارژ سريع، تکنيکي است که براي کمک در اين زمينه ابداع شده. در اين فناوري باتري گوشيهاي داراي قابليت فست شارژ در مدتزمان کمتري پر ميشود؛ بهطور مثال ميتوان ۶۰ يا ۵۰ درصد باتري را در نيم ساعت پر کرد.
براي افزايش توان بايد شارژر، بايد ولتاژ يا آمپر (يا حتي هر دو) آن را افزايش داد. البته در اين ميان محدوديتهاي مهمي وجود دارد؛ مثلا با افزايش بيش از حد توان، انرژي اضافهاي به شکل گرما به وجود ميآيد و باتري داغ ميشود. داغ شدن يا افزايش گرماي بيش از حد معمول براي باتري، موجب کاهش عمر آن ميشود و احتمال سوختن يا انفجار و... آن را افزايش ميدهد. براي جلوگيري از بروز اين آسيبها، از تراشهها، کابل و فناوري خاص و مهندسيشدهاي استفاده ميشود تا باتري خنک بماند و امکان ايجاد خطر و آسيب به کمترين ميزان خود برسد.
در فست شارژ بايد از مدارهاي متفاوت، کابل مخصوص، تراشههاي ويژه در پردازندهي گوشي و شارژر و همينطور برنامههاي خاصي استفاده کرد تا بهطور کلي روند شارژ سريع کنترل شود تا ضمن کنترل خطر، عمر باتري کاهش نيابد و باتري خنک بماند. به همين جهت براي استفاده از اين فناوري بايد گوشي شما از آن پشتيباني کند و از شارژر مخصوص استفاده کنيد. به عبارت ديگر با خريد فست شارژر براي گوشي معمولي نميتوان آن را سريعتر شارژ کرد.
ازطرف ديگر گوشي هوشمندي که از قابليت شارژ سريع پشتيباني ميکند، نميتوان به هر شارژر سريعي شارژ کرد. بهعنوان مثال، OnePlus 8T يکي از جديدترين گوشيهاي وان پلاس، از شارژ سريع ۶۵ واتي پشتيباني ميکند؛ اما نميتوان اين گوشي را به هر شارژري متصل کرد و انتظار داشت سرعت شارژ کامل آن مشابه شارژر ۶۵ واتي باشد.
شارژ بيسيم
شارژرهاي بيسيم کمي متفاوت هستند. در اين نوع شارژر هم سرعت شارژ با وات اندازهگيري ميشود؛ با اين تفاوت که شارژرهاي بيسيم کندتر از نسخههاي سيمي هستند. فناوري شارژ بيسيم، درواقع فرآيندي براي شارژ وسايل مجهز به باتري بدون نياز به سيم يا کابل است و اين فناوري انتقال بيسيم جريان برق به دستگاه گيرنده را امکانپذير ميکند.
شارژ بيسيم به شارژ القايي هم شهرت دارد؛ هرچند شارژ القايي تنها يکي از انواع شارژ بيسيم محسوب ميشود. در شارژرهاي وايرلس يا بيسيم، جريان الکتريکي به ميدان مغناطيسي قابل ارسال تبديل و در نقطهي گيرنده، دوباره به ولتاژ برگردانده ميشود. باتوجهبه اينکه حين استفاده از شارژرهاي وايرلس، نيازي به اتصال کابل گوشي نيست؛ دوام و طول عمر گوشي موبايل بالاتر خواهد رفت.
بسياري از افراد از شارژرهاي قديمي براي شارژ گوشيهاي جديدتر استفاده ميکنند. تا زمانيکه از کابل مناسب يا شارژر بيسيم استاندارد و مناسب استفاده ميکنيد، ميتوانيد تقريبا از هر شارژري براي تلفن خود استفاده کنيد. گوشيهاي امروزي براي محافظت از باتري، جريان برق را تنظيم ميکنند، بنابراين استفاده از شارژر بسيار قدرتمند براي تلفن همراه، خطر منفجر شدن گوشي شما را به همراه نخواهد داشت.
با اين تفاسير، لازم است تا حد امکان از شارژرهاي ارزانقيمت و بدون مارک يا شارژرهايي که سالها از ساخت آنها گذشته است، پرهيز کرد؛ زيرا ممکن است از استانداردهاي ايمني لازم برخوردار نباشند. البته اين بدان معنا نيست که تمام اين شارژرها خطرناک هستند؛ اما داشتن امنيت هميشه ارزش دارد که از شارژر جديدتر توليدکنندههاي معتبرتر و حتي کمي گرانتر ، استفاده کرد.
اگر کانکتور شارژر قديمي به گوشي شما ميخورد، فقط لازم است مقادير آمپر و ولتاژ شارژر را بررسي کنيد. اگر اين ميزان از شارژر شما کمتر بود، ميتوانيد از آن استفاده کنيد؛ اما به ياد داشته باشيد که بايد زمان بيشتري به شارژ شدن گوشي اختصاص دهيد. در حالتي که اين مقادير بيشتر باشد و از آن براي شارژ کردن باتري استفاده کنيد، گوشي شما ممکن است سريعتر شارژ شود؛ اما در عوض آسيب ميبنيد و توانايي نگهداري شارژ را از دست ميدهد.
توان شارژر با واحد وات (W) را ميتوان با ضرب ولتاژ در آمپراژ شارژر به دست آورد
ممکن است هزينه کردن مبلغ زياد براي شارژر تلفن همراه، کمي سخت باشد و به همين دليل وسوسه شويد که از شارژر ارزانقيمتتر استفاده کنيد؛ اما لازم است بدانيد شارژرهايي که با قيمت پاييني فروخته ميشوند، بسيار ضعيف هستند و دستگاه و حتي خانهي شما را در معرض خطر قرار ميدهند.
برخلاف شايعات زيادي که وجود دارد، استفاده از گوشي در حين شارژ شدن صدمهاي به باتري نميزند و فقط روند شارژ شدن آن را اندکي کُند ميکند؛ چرا که همزمان بخشي از توان باتري صرف تأمين انرژي گوشي براي مصارفي مانند وبگردي و مکالمه ميشود. بديهي است که اگر ميخواهيد گوشي شما سريعتر شارژ شود، نبايد در حين شارژ از آن استفاده کنيد.
جمعبندي
بهصورت خلاصه، استفاده از شارژر يک گوشي براي گوشي ديگر در بيشتر مواقع (مخصوصا در مواردي که شارژر ضعيفتر باشد) امن و بيخطر است. کافي است کابلي استاندارد به همراه شارژر مطمئن از برندي معتبر پيدا کنيد تا بتوانيد اکثر گوشيهاي هوشمند را با استفاده از آن شارژ کنيد.
تجربهي شما از شارژ کردن گوشي هوشمند با استفاده از شارژري غير از شارژر مخصوص آن گوشي چيست؟