اس 400؛ سلاح روسیه برای جلوگیری از نفوذ آمریکا در خاورمیانه

مثلث/ متن پيش رو در مثلث منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست فروش سامانه اس 400 مي‌تواند موضع روسيه در بازار تسليحات جهاني را به‌ويژه در مناطق ثروتمندي نظير خاورميانه بهبود بخشد. درصورتي‌که ترکيه به‌عنوان کشور عضو ناتو و همچنين عربستان به عنوان يکي از متحدين ناتو بتوانند سيستم S-400 روسي را خريداري کند، پادشاهي‌هاي خليج‌فارس نيز همين کار را انجام خواهند دهند. عربستان در آستانه خريد سامانه موشکي اس-400 از روسيه است. خبرگزاري اينترفاکس روسيه به نقل از يکي از دستياران ولاديمير پوتين گزارش کرده است که اين کشور و عربستان سعودي به سوي امضاي قرارداد خريد سامانه موشکي اس-400 پيش مي‌روند. در جريان سفر اخير پادشاه سعودي به روسيه اخباري از آمادگي روسيه براي فروش اين نوع دفاع ضدهوايي پيشرفته به عربستان انتشار يافت. پيشتر امکان فروش اين نوع سامانه موشکي به ترکيه نيز مطرح شده بود. علاوه بر اين مذاکراتي با مصر در زمينه خريد اين سامانه دفاعي روسي در حال انجام است. همه اينها اين فرضيه را در ذهن تداعي مي کند که روسها با ابزار جديدي به نام اس 400 تلاش دارند تا به افزايش نفوذ خود در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا بپردازند. معامله با عربستان توافق براي فروش سامانه اس 400 روسي به عربستان، به دنبال توافق 2.5 ميليارد دلاري ترکيه براي خريد S-400 و مذاکرات در حال انجام با مصر براي S-400 است. اس 400 داراي توانايي هاي بالايي در برابر موشک هاي بالستيک است که مطمئنا مورد علاقه عربستان سعودي است. البته اين که اين سامانه تا چه اندازه در برابر موشک هاي بالستيک، موفق عمل مي کند، هنوز کاملا مشخص نيست و هيچ کس به طور قطع به اين امر واقف نيست. البته مصري ها پيشتر سامانه اس 300 را( که بعضا آنتي 2500 شناخته مي شود) از روسيه خريداري کرده اند که مي تواند با موشک هاي بالستيک کوتاه و متوسط، موشک هاي کروز، سلاح هاي هدايت شده دقيق و هواپيماهاي استراتژيک و تاکتيکي مقابله کند. در ميان کشورهاي ديگر که خريدار سامانه اس 300 بوده اند بايد به يونان به عنوان کشوري که عضو ناتو است ، نام برد که در زمان تنش اين کشور با ترکيه بر سر قبرس خريداري شد. کشورهاي ديگري نظير چين،هند، اوکراين، ونزوئلا و بلغارستان نيز اين سامانه را مدت ها قبل از روسيه خريداري کرده اند. با اين حال به نظر مي رسد با اس 400 است که بازي هاي جديدي در حال شکل گيري است. اس 400 و کاربردهاي آن کارشناسان نظامي معتقدند که اس 400 داراي طراحي هايي است که براي انهدام هواپيماهاي مدرن از توانايي هاي بالايي برخوردار است. سيستم موشکي S400، يک سامانه قدرتمند است که براي نابودي اهداف مهم و استراتژيک به کار گرفته مي‌شود. هدف قرار دادن موشک‌هاي بالستيک، جت‌هاي مافوق صوت، اهداف ثابت و متحرک روي زمين و چندين قابليت ديگر، ازجمله توانايي‌هاي اين سيستم معرفي‌شده است. اين موشک‌ها هدايت‌شونده است و توانايي بالايي در رديابي اهداف خود دارد. S400يک سيستم يکپارچه پيشرفته است که به‌طور هم‌زمان مي‌تواند 300 هدف را رديابي کند و آن‌ها را تا 250 مايل از هدف دور کند.روس‌ها پيش‌تر و در سال 2015 و طي قراردادي 3 ميليارد دلاري اين سامانه را به چين فروخته‌اند. اين در حالي است که هند به‌عنوان يکي از شرکاي قديمي تسليحات روسي نيز نسبت به دريافت اين سيستم علاقه‌مندي نشان داده است. ضربه به آمريکا توافق عربستان سعودي با روسيه در زمينه خريد سيستم ضد موشکي اس 400 از روسيه، ضربه بزرگ به ايالات متحده و متحدان اروپايي آن است. روس ها قطعا با فروش سلاح به بعضي از کشورهاي عضو ناتو با آينده ي نامطمئن (مثلا يونان، ترکيه) و کشورهاي ديگر مشتري سلاح هاي آمريکايي مانند عربستان سعودي و ديگر کشورهاي حوزه خليج فارس مانند امارات متحده عربي مي تواند گام هاي بلندي را در بازار تسليحات در منطقه غرب آسيا بردارند. البته اين علاوه بر نفوذي است که روسها با اين گونه ابزارها مي توانند در خاورميانه داشته باشند و مناسبات خود با کشورهاي اين منطقه را بيش از پيش تقويت کنند. بر اساس داده‌هاي موسسه تحقيقات بين‌المللي صلح استکهلم (SIPRI) طي سال‌هاي 2010-2014، ايالات‌متحده 31 درصد از نقل و انتقالات در اسلحه جهان را در اختيار داشته است و روسيه با 27 درصد در مقام دوم است. اين در حالي است که هيچ کشور ديگري نتوانسته است به فروشي بيش از 5 درصد دست پيدا کند. اين موضوع نشان‌دهنده اين مطلب است که مسکو و واشنگتن با ايجاد حالتي شبيه به انحصار، بازار تسليحات جهان را در اختيار گرفته‌اند و کشورهاي منطقه غرب آسيا و شمال آفريقا نيز که با بحران‌هاي متعدد روبه‌رو هستند نيازهاي تسليحاتي خود را بيشتر از روسيه و آمريکا دريافت مي‌کنند. تلاش‌هاي روسيه براي ايفاي نقش بيشتر در غرب آسيا و شمال آفريقا همزمان با بحران‌هاي ايجاد شده در اين منطقه راه را براي صادرات تسليحات روسي به اين کشورها هموار نموده است. روسيه همانند سلف خود شوروي، همواره از صادرات اسلحه به‌عنوان يکي از راه‌هاي بهبود روابط با ديگر دولت‌ها استفاده کرده است. مسکو به دنبال اين امر است که همانند کشورهاي برزيل و هند، صادرات باثباتي را به کشورهاي منطقه غرب آسيا و شمال آفريقا داشته باشد. هرچند عمده نيازهاي تسليحاتي اعراب منطقه از آمريکا تأمين مي‌شود اما حرص و ولع زياد اين کشورها براي دريافت تجهيزات بيشتر و سياست تنوع‌بخشي به واردات اسلحه از سوي رهبران اين کشورها موجب شده است تا روسيه نيز در اين مقطع زماني منافع خوبي را پيش روي خود ببيند. شاهد اين موضوع را مي‌توان کشورهاي مصر و عراق دانست که علاوه بر دريافت تسليحات از آمريکا اخيراً قراردادهايي را نيز با روسيه به‌منظور همکاري‌هاي نظامي و دريافت تجهيزات امضا نموده‌اند وعربستان هم با روسيه قراردادهاي نظامي منعقد کرده است. چشم انداز افزايش نفوذ روسيه در خاورميانه فروش سامانه اس 400 مي‌تواند موضع روسيه در بازار تسليحات جهاني را به‌ويژه در مناطق ثروتمندي نظير خاورميانه بهبود بخشد. درصورتي‌که ترکيه به‌عنوان کشور عضو ناتو و همچنين عربستان به عنوان يکي از متحدين ناتو بتوانند سيستم S-400 روسي را خريداري کند، پادشاهي‌هاي خليج‌فارس نيز همين کار را انجام خواهند دهند. در کنار پيشرفت هاي صنعت رادار (که ممکن است به مشتريان خارجي تحويل داده نشود)، روسيه داراي يک سيستم دفاع هوايي يکپارچه بسيار عالي است. هر چند که حجم ناوگان هواپيماهاي واقعا مدرن آن نسبت به ايالات متحده و ناتو کم است اما روسها با وجود مشکلات اقتصادي سالهاي اخير، تلاش ها براي ادامه پيشرفت هاي تسليحاتي را مضاعف کرده اند. همين امر باعث شده است تا برخي کارشناسان غربي بر اين نکته تاکيد کنند که دولت ايالات متحده و کنگره بايد توجه دقيق به توانايي هاي تهاجمي روسيه داشته باشند. پيشرفت روسيه به لحاظ تکنولوژيکي حساس است. ايالات متحده يک رقيب واقعي براي سيستم اس 400 ندارد و آنها به وضوح دريافته اند که در اين زمينه زمان را از دست داده اند. منطقه غرب آسيا در شرايط بحران عميق سياسي قرار دارد و اين در حالي است که همواره در رابطه با روس‌ها اين نکته به اثبات رسيده است که نفوذ مسکو در دوران درگيري و اوج بحران تقويت مي‌شود. زماني که پادشاه عربستان سعودي براي اولين بار راهي مسکو مي شود تا با مقامات روسي به گفتگو بنشيند، اين نکته بر همگان آشکار مي شود که نفوذ کرملين در خاورميانه رو به افزايش است و حتي رياض نيز اين امر را درک کرده است. هرچند تاکنون نيز روسيه يک بازيگر توانمند در خاورميانه بوده است اما داراي نگرش منفي سعودي ها بوده است، با اين حال به نظر مي رسد رياض اکنون متفاوت به قضيه نگاه مي کند.حمله آمريکا به عراق در سال 2003 باعث بروز تغيير و تحولات وسيعي در منطقه غرب آسيا شده است که روس‌ها مقصر آن را بي‌ثباتي نشأت‌گرفته از تصميمات اشتباه واشنگتن در آن مقطع مي‌دانند. بااين‌حال همين تصميم آمريکا و بي‌ثباتي‌هاي کنوني در منطقه زمينه را براي ايفاي نقش بيشتر روسيه در تحولات و تصميم‌گيري‌هاي منطقه فراهم نموده است. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد