هوش مصنوعی «گروک ۳» منتشر شد

 شرکت هوش مصنوعی «xAI» متعلق به «ایلان ماسک»(Elon Musk)، جدیدترین مدل پرچم‌دار هوش مصنوعی خود موسوم به «گروک ۳»(Grok 3) را به همراه قابلیت‌های جدید اپلیکیشن‌های گروک برای iOS و وب منتشر کرد.

به نقل از تک کرانچ، گروک، پاسخ xAI به مدل‌هایی مانند «GPT-4o» شرکت «اوپن‌ای‌آی»(OpenAI) و «جمینای»(Gemini) گوگل است. این مدل هوش مصنوعی می‌تواند تصاویر را تحلیل کند، به پرسش‌ها پاسخ دهد و به تقویت تعدادی از ویژگی‌ها در شبکه اجتماعی ایکس بپردازد.

رونمایی از گروک ۳ یک آغاز جاه‌طلبانه است. xAI از یک مرکز بزرگ داده در ممفیس برای آموزش گروک ۳ استفاده کرده که یک مرکز داده حاوی حدود ۲۰۰ هزار پردازنده گرافیکی است. ماسک در پلتفرم ایکس ادعا کرد گروک ۳ با محاسبات ۱۰ برابر بیشتر از مدل پیشین خود «گروک ۲» و با مجموعه داده‌های آموزشی گسترده که ظاهرا پرونده‌های قضایی را نیز شامل می‌شود، توسعه یافته است.

ماسک در جریان یک ارائه زنده در روز دوشنبه گفت: گروک ۳ نسبت به گروک ۲ توانایی بیشتری دارد. این یک مدل هوش مصنوعی با حقیقت‌جویی حداکثر است؛ حتی اگر حقیقت گاهی اوقات با آنچه از نظر سیاسی درست است، در تضاد باشد.

گروک ۳ فقط یک مدل نیست، بلکه یک خانواده از مدل‌هاست. یک نسخه کوچک‌تر از گروک ۳، «گروک ۳ مینی»(Grok 3 mini) است که با صرف کردن کمی دقت، سریع‌تر به پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. هنوز همه مدل‌های این خانواده در دسترس نیستند و برخی در نسخه بتا هستند، اما عرضه از دوشنبه آغاز شده است.

xAI ادعا می‌کند گروک ۳ در معیارهایی از جمله AIME که عملکرد مدل را در نمونه‌برداری از مسائل ریاضی ارزیابی می‌کند و GPQA که مدل‌ها را با استفاده از مسائل فیزیک، زیست‌شناسی و شیمی در سطح دکتری ارزیابی می‌کند، مدل GPT-4o  را شکست می‌دهد. به گفته xAI، نسخه اولیه گروک ۳ در پلتفرم «Chatbot Arena» که مدل‌های هوش مصنوعی گوناگون را در برابر یکدیگر قرار می‌دهد نیز امتیاز رقابتی کسب کرده است.

دو نوع از گروک ۳ شامل «گروک ۳ ریزنینگ»(Grok 3 Reasoning) و «گروک ۳ مینی ریزنینگ»(Grok 3 mini Reasoning) می‌توانند با دقت به مشکلات فکر کنند. این کار آنها مشابه مدل‌های هوش مصنوعی استدلالی مانند «o3-mini» شرکت اوپن‌ای‌آی و «R1» شرکت چینی «دیپ‌سیک»(DeepSeek) است. مدل‌های استدلالی پیش از ارائه نتایج، خود را کاملا بررسی می‌کنند و این کار به آنها کمک می‌کند تا از برخی مشکلات که معمولا مدل‌ها را به خطر می‌اندازند، دور بمانند.

xAI ادعا می‌کند که گروک ۳ ریزنینگ از بهترین نسخه o3-mini  موسوم به «o3-mini-high» در چندین معیار محبوب از جمله یک معیار ریاضی جدیدتر به نام AIME 2025 پیشی گرفته است.

مدل‌های استدلالی از طریق برنامه گروک قابل دسترسی هستند. کاربران می‌توانند از گروک ۳ بخواهند فکر کند یا برای پرسش‌های دشوارتر از حالت «مغز بزرگ» برای استدلال با کمک محاسبات اضافی استفاده کنند. xAI مدل‌های استدلالی را مناسب‌ترین مدل‌ها برای پرسش‌های مرتبط با ریاضیات، علوم و برنامه‌نویسی توصیف می‌کند.

ماسک گفت که در اپلیکیشن گروک، برخی از افکار مدل‌های استدلالی برای جلوگیری از «تقطیر دانش» پنهان می‌شوند. تقطیر دانش، روشی است که توسط توسعه‌دهندگان مدل‌های هوش مصنوعی برای استخراج دانش از یک مدل دیگر استفاده می‌شود. شرکت دیپ‌سیک اخیرا به تقطیر مدل‌های شرکت اوپن‌ای‌آی برای ایجاد مدل‌های خود متهم شد.

مدل‌های استدلالی گروک، زیربنای ویژگی جدیدی در اپلیکیشن گروک به نام «دیپ‌سرچ»(DeepSearch) هستند. دیپ‌سرچ، پاسخ xAI به برنامه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مانند «پژوهش عمیق» اوپن‌ای‌آی است. دیپ‌سرچ، اینترنت و پلتفرم ایکس را برای تحلیل اطلاعات و ارائه چکیده در پاسخ به یک سؤال اسکن می‌کند.

مشترکین سطح «پریمیوم پلاس»(+Premium) ابتدا گروک ۳ را دریافت خواهند کرد و سایر ویژگی‌ها در طرح جدید xAI با نام «سوپرگروک»(SuperGrok) قرار دارند. سوپرگروک با قیمت ۳۰ دلار در ماه یا ۳۰۰ دلار در سال، امکان استدلال‌های بیشتر و جستجوهای عمیق را فراهم می‌آورد و تولید نامحدود تصویر را نیز امکان‌پذیر می‌کند.

ماسک گفت: در آینده - تقریبا یک هفته دیگر - اپلیکیشن گروک یک حالت صوتی خواهد داشت که به مدل‌های گروک صدای ترکیبی می‌دهد. چند هفته بعد، مدل‌های گروک ۳ به همراه ویژگی دیپ‌سرچ در API سازمانی xAI وارد خواهند شد و چند ماه پس از آن، xAI مدل گروک ۲ را منبع باز خواهد کرد. رویکرد کلی ما این است که وقتی نسخه بعدی به طور کامل منتشر می‌شود، آخرین نسخه گروک را منبع باز کنیم. وقتی گروک ۳ بالغ و پایدار شد، - که احتمالا در عرض چند ماه خواهد بود – آن گاه گروک ۲ را منبع باز خواهیم کرد.