آیا بحران تراشه، جنگ میآفریند؟
مجله ديجي کالا/ مارتِين راسر (Martijn Rasser)، از کارشناسان يک شرکت خصوصي امنيتي ايالات متحدهي آمريکا معتقد است اين احتمال وجود دارد که کشورها طي سالهاي آينده براي کنترل بازار تراشه با يکديگر به جنگ بپردازند و با توجه به شرايط موجود، اصلا بعيد نيست چين براي به دست آوردن اين هدف با تايوان وارد جنگ شود.
همانطور که ميدانيد، فعلا وضعيت نيمههادي اصلا ثبات ندارد و مشکلات زيادي هم در اين بخش، شرکتهاي سازندهي سختافزار را تهديد ميکند. تايوان به عنوان بزرگترين قطب توليدکنندهي تراشه در جهان که در ساخت تراشه از فناوريهاي فوقالعاده پيشرفتهاي هم استفاده ميکند، متاسفانه در حال تبديل شدن به کشوري است که احتمالا کشورهايي نظير چين براي کنترل بازار تراشه، حتي فکر جنگ با آن را هم در سر ميپرورانند. به گفتهي مارتين راسر، «اگر چين کنترل صنعت نيمههادي تايوان را بر عهده بگيرد ميتواند به بازار تراشه حکومت کرده و به تمام امکانات و تجهيزات پيشرفته که کنترل آنها از کنترل نفت جهان هم ارزشمندتر است، دسترسي داشته باشد.»
راسر ميگويد «کشوري که بتواند طراحي و توليد ميکروچيپها را بر عهده بگيرد، حاکم بلامنازع دنيا در قرن ۲۱ خواهد بود.» با شناختي هم که از چين داريم، اين احتمال وجود دارد که اين کشور با آگاهي کامل از اهميت اين موضوع، فکر تصاحب و کنترل صنعت نيمههادي تايوان را در سر داشته باشد. اينکه ميگوييم اين موضوع بسيار حائز اهميت است به اين خاطر است که اگر به سرنوشت هواوي نگاهي بيندازيد، متوجه خواهيد شد که اگر تراشه به يک شرکت سازندهي سختافزار ارسال نشود، حتي باعث نابودي آن خواهد شد. چرا که صنعت نيمههادي تقريبا در تمامي بخشهاي زندگي مدرن ما و در هر چيزي که ما براي برقراري ارتباط در يک جامعه از آن استفاده ميکنيم وجود دارد.
ماه مه سال گذشته بود که آمريکا اعلام کرد شرکتهاي سازندهي تراشه نظير TSMC که مقر آن در تايوان بنا شده، براي ارسال تراشه به هواوي نياز به دريافت مجوز از سازمان بازرگاني ايالات متحده دارند. اين تحريم حتي شامل تراشههايي که خود هواوي طراحي ميکرد نيز ميشود. هواوي توانسته بود تا حدودي با تحريم سنگين نرمافزاري گوگل کنار بيايد اما از وقتي که تحريم تراشه هم اضافه شد، شاهد اين بوديم که ميزان فروش گوشيهاي اين شرکت حتي تا ۷۰ درصد هم افت داشته (در سه ماه نخست امسال).
ماه گذشته بود که فرماندهي ارشد نظامي آمريکا در منطقه اقيانوس آرام اين احتمال را مطرح کرد که شايد چين در شش سال آينده به تايوان حمله کند. اگر اين اتفاق رخ دهد، به نظر ميرسد دولت بايدن بايد براي حفظ فناوريهاي خود ايالات متحده هم که شده با تايوان در اين نبرد سخت همکاري کند تا هرگونه تنش با چين در نهايت به سود اين دو کشور و نه چين به پايان برسد. بزرگترين شرکت توليد تراشه در جهان يعني TSMC که مقر آن در تايوان بنا شده، از فناوري آمريکا در ساخت تراشه استفاده ميکند و شرکت آمريکايي اپل هم بزرگترين مشتري آن است، دليل اصلي وقوع اين نزاع احتمالي خواهد بود.
به گزارش پايگاه خبري فاکس نيوز، چين طي روزهاي اخير، جنگندهها و بمبافکنهاي دور-برد خود را بر فراز آسمان تايوان به پرواز درآورده. جاي تعجبي ندارد کشوري مثل چين که ميداند ۷۰ درصد نيمههادي جهان در کشور تايوان توليد ميشود، فکري غير از حمله به آن را در سر داشته باشد. دولت آمريکا نگران است اگر چين بتواند کنترل اين صنعت را بر عهده بگيرد، به تواناييهاي نظامي غيرقابل مهاري دست پيدا کند و به خطري فوقالعاده جدي براي ساير کشورها تبديل شود.
دو هفتهي پيش بود که دولت بايدن در راستاي جلوگيري از فروش تراشه به چين، ۷ شرکت طرف قرارداد با TSMC را در ليست سياه قرار داد تا بدين ترتيب اين کشور نتواند از تراشههاي پيشرفته در ساخت سلاح استفاده کند. در حال حاضر بزرگترين و پيشرفتهترين شرکت سازندهي تراشه در خود چين يعني SMIC، چندين نسل از فناوري ۵ نانومتري TSMC و سامسونگ عقبتر است و به همين خاطر چين براي آنچه که در سر دارد، قطعا نياز دارد به TSMC و فناوريهاي اين شرکت دسترسي داشته باشد.
البته شرکت SMIC بعد از تحريمهاي سختافزاري عليه هواوي و چين، تلاش خود را براي خريد تجهيزات پيشرفتهي ليتوگرافي چندين برابر کرد تا بتواند تراشههايي کوچکتر و کممصرفتر توليد کند اما خب تا به اين لحظه اين هدف سخت دستنيافتني بوده. به همين خاطر اين احتمال روز به روز شانس بيشتري براي به حقيقت پيوستن پيدا ميکند که چين به تايوان حمله کند. حتي راسر هم اين احتمال را رد نکرد و در صحبتهاي خود گفت: «تلاشهاي چين براي دستيابي به اين فناوريها ناکام بوده به همين خاطر ميتوان بهراحتي اين احتمال را داد که پکن، ريسک حمله به تايوان و کنترل صنعت نيمههادي اين کشور را به جان بخرد».
سناتور تامي تابرول هم طي يک بيانيهاي تا حدودي تهديد آميز اعلام کرد: «تايوان نه تنها به خاطر مردمش، بلکه به خاطر سياست دموکراتي که دارد مورد توجه قرار گرفته. جهان آزاد بايد خود را نگران نقش حياتي که صنعت نيمههادي در زندگي ايفا ميکند بداند. چين اگر تصور ميکند ميتواند به تايوان تعرض کند قطعا اشتباه کرده است.»
با در نظر گرفتن همهي اين موارد، احتمال اينکه چين براي کنترل وضعيت نابسامان موجود با آمريکا مذاکره کند بسيار کمتر از اين است که بخواهد با تايوان وارد جنگ شود. چرا که به نظر ميرسد حتي اگر مذاکرهاي هم صورت بگيرد، در نهايت نتيجهاي در پي نخواهد داشت. آنچه که آمريکا ميخواهد، چيزي نيست که چين تمايل به انجام آن داشته باشد و مادامي که وضعيت به همين شکل باشد، به نظر ميرسد گزينهاي جز حمله به تايوان روي ميز چين وجود نخواهد داشت.